Volgens Charles Duhigg, schrijver van het enorm interessante boek The Power of Habit: Why We Do What We Do in Life and Business, bestaat onze hele dag uit gewoontes.
Zo heb je bijvoorbeeld de gewoonte om ’s ochtends om 6.30 de wekker te snoozen en dan nog even tot 6.45 te blijven liggen.
Vervolgens pak je uit gewoonte je smartphone en kijk je even snel naar je Facebook tijdlijn, controleer je voor de zekerheid of geen e-mail hebt en klik je nog even door naar buienradar en nu.nl om het weer en eventuele files te checken.
Iedereen heeft gewoontes.
Goede en slechte.
En misschien is het wel zo dat jij jezelf gewoontes hebt aangeleerd die je niet helpen.
Misschien zelfs wel gewoontes die je depressie in stand houden of zelfs helpen verergeren.
Dat is het gevaarlijke aan gewoontes.
Gewoontes zorgen gemakkelijk voor onbewuste handelingen.
Ik weet dat ik lang, veel gewoontes heb gehad die me op zijn zachtst gezegd niet hebben geholpen.
Pas toen ik daar bij stil stond en er goed over nadacht wat ik deed en waarom, was het mogelijk om die gewoontes aan te pakken.
Denk bijvoorbeeld aan ’s ochtends uit bed komen en vanuit gewoonte denken dat het weer een lange, zware dag gaat worden.
Of uit gewoonte bij de minste of geringste tegenslag je humeur laten aantasten en je down voelen.
Wat denk je van de klassieker van een gewoonte om bij verveling te gaan snacken.
En dan niet iets als komkommer, wortel, een appel of banaan.
Dat zou een goede gewoonte zijn.
Nee, deze gewoonte is eerder bij verveling op zoek naar suiker en/of vet.
Waar het grote nadeel van gewoontes is dat ze voor onbewuste handelingen kunnen zorgen, is het grote voordeel van gewoontes dat je ze kunt hacken en ze dan in je voordeel kunt gebruiken.
Zoals Charles Duhigg in zijn boek uitlegt bestaat elke gewoonte uit drie onderdelen:
- Een trigger
- Een routine (de handeling)
- Een beloning
Zo kan de eerder besproken gewoonte van ongezond snacken opgedeeld worden in:
- Ik verveel me.
- Ik eet iets met suiker en/of vet.
- Ik voel me, voor een korte periode, verzadigd.
De gewoonte om te roken zou op deze manier opgedeeld kunnen worden:
- Ik ervaar stress.
- Ik rook een sigaret.
- Ik ervaar, een korte periode, minder stress.
Zoals je misschien opvalt is het in beide beschreven gewoontes het tweede punt, de handeling, dat slecht is.
Gelukkig hebben wetenschappers bevonden dat het mogelijk is om de trigger, het begin van elke gewoonte, en de beloning nagenoeg gelijk te kunnen houden maar de handeling te kunnen wijzigen.
Zo is het dus mogelijk dat ik de gewoonte om bij verveling op zoek te gaan naar suiker en/of vet verander in een gewoonte waarbij ik op zoek ga naar wortels, appels, druiven, bananen, komkommer of andere gezonde snacks.
Begrijp me niet verkeerd. Dit is geen kwestie van een paar keer oefenen.
Om te zorgen dat deze gewoonte veranderd kan worden zal ik bijvoorbeeld moeten zorgen dat er geen snacks vol suiker en/of vet binnen handbereik zijn en dat de goede snacks juist kant-en-klaar voor me liggen.
Constateer je depressieve gewoontes
Voor je aan de slag kunt om eventuele depressieve gewoontes te veranderen zal je moeten onderzoeken welke gewoontes je hebt en welke daarvan veranderd moeten worden.
Je kunt eens een week op je telefoon, of gewoon met pen en papier, bijhouden wat voor gewoontes je hebt.
Aan het eind van zo’n week kan je eens gaan kijken welke gewoontes je helpen om gelukkiger en beter te leven en welke gewoontes hier niet aan mee werken en welke je dus zou willen veranderen.
Daarna kun je kijken hoe je de handeling kunt veranderen voor iets dat je wel helpt.
Sta je ’s ochtends op en denk je dan direct dat het een slechte dag gaat worden?
- Trigger: Opstaan.
- Handeling: Denken dat het een slechte dag gaat worden.
- Beloning: Bevestiging
Probeer er dan het volgende van te maken:
- Trigger: Opstaan.
- Handeling: Weten dat het een goede dag gaat worden.
- Beloning: Bevestiging
Ik begrijp heel goed dat dit makkelijker klinkt dan dat het is. Maar ik weet ook dat het werkt.
Je moet er echt bij stil staan hoe je denkpatronen je leven beïnvloeden en hoe je dit voor je eigen voordeel kunt gebruiken.